Samenwerken in bouwteam werkt!

Samen met Waterschap Vechtstromen werkten we in bouwteam aan de vervanging van een belangrijke transportpersleiding naar de rioolwaterzuivering in Emmen. Het waterschap heeft dit project op basis van 100 procent kwaliteit aanbesteed.

De vorige transportpersleiding van Emmen verplaatste circa 2.700 m3 afvalwater per uur van het rioolgemaal Emmen, het rioolgemaal Angelslo en nog enkele gemalen uit de omgeving naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie Emmen. Uit vooronderzoek bleek dat de kwaliteit van de leiding op diverse plaatsen niet meer voldeed. De kwaliteit van de leiding werd waarschijnlijk verminderd door luchtophoping en H2S vorming. Er is een afweging gemaakt tussen het plaatselijk repareren en het vervangen waar nodig. Gezien de kwaliteit van de bestaande leiding heeft het waterschap voor het laatste gekozen. De bestaande asbestcement leiding (AC diameter 800 en 900 mm) moest dus vervangen worden over een totale lengte van circa 5,5 kilometer.

Omdat het systeem niet buiten gebruik genomen kon worden is deze vervangen in twee fasen. Bij de aanleg hebben we gebruik gemaakt van PVC buizen in plaats van glasvezelversterkte kunststof (GVK) leidingen. Hoe dat in zijn werk gaat? Onze collega Edwin Wassink vertelt er meer over in de video!

Omdat de kwaliteit van de persleiding niet meer gegarandeerd kon worden was vervanging op korte termijn noodzakelijk. Door tijdens de ontwerpfase de kennis en ervaring van het waterschap en Dusseldorp te combineren, konden we samen beter en sneller afwegingen maken op basis van tijd, kosten en uitvoeringsmogelijkheden. Wij hebben daarbij het schetsontwerp tot een uitvoeringsontwerp uitgewerkt. Deze aanpak heeft geresulteerd in een gestroomlijnd ontwerpproces.

Tijdens het maken van het ontwerp hebben we methodieken ingezet om te komen tot een optimaal uitvoeringsontwerp. We zijn gestart met het opzetten van een aantal tracé mogelijkheden, die we in een ontwerpmatrix met elkaar hebben vergeleken. Hierbij is gekeken naar de technische haalbaarheid (hoogten, obstakels, bereikbaarheid van de leiding), naar de kosten en ook naar de bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie (BLVC-aspecten). Deze tracés zijn vanaf het begin ook met de gemeente, gebruikers, beheerders, nutspartijen op haalbaarheid besproken. Op basis van de opgestelde ontwerpmatrix heeft het bouwteam het definitieve tracé bepaald en is het voorlopig ontwerp uitgewerkt. In deze fase hebben we de informatie uit beschikbare onderzoeken aangevuld door veldonderzoeken naar bijvoorbeeld NGE, flora en fauna, en grondwateronderzoek. Met het graven van proefsleuven hebben we de ligging van nutsvoorzieningen, riool en fundamenten van kunstwerken en wegen extra gecontroleerd. Deze stappen hebben geresulteerd in een voorlopig ontwerp.

Op basis van het goedgekeurde voorlopig ontwerp hebben we het definitief ontwerp gemaakt, waarbij we het ontwerp verder gedetailleerd hebben op technische haalbaarheid. In deze fase hebben we ook het lengteprofiel opgesteld, wat betekent dat we dus geheel in x, y en z en dus 3D hebben ontworpen. Daarbij hebben we met SiteVision een 3D rondgang over het maaiveld gemaakt, waarbij de nieuwe leiding in de grond is geprojecteerd. Dit is een zeer effectieve en pragmatische manier om een beeld bij de werkzaamheden en het eindresultaat te krijgen en laatste wijzigingen door te voeren. De geplande locaties van de ontluchters en de kruisingen met riolen worden zo zichtbaar. Door in deze stap ook de gegevens uit de proefsleuven te betrekken, konden we nauwkeurig de verwachte ondergrondse knelpunten (clash control) bestuderen en daar waar nodig het ontwerp aanpassen. Tijdens deze fase in het ontwerpproces zijn aanvullende gesprekken gevoerd met gebruikers, grondeigenaren en beheerders over het gebruik van hun percelen. Daarbij zijn de opgestelde concept uitvoeringsplannen en tekeningen met aangegeven ontgravingsbreedtes, rijplaten banen, depotlocaties en verkeersmaatregelen besproken. Door de omgeving tijdig hierbij te betrekken zijn we in staat hun wensen waar mogelijk nog te verwerken in de plannen. Het resultaat: een gedegen definitief ontwerp met BLVC-plan, dat al met de omgeving is besproken.

Op basis van het goedgekeurde definitief ontwerp (ontwerpdocumenten en begroting) hebben we de uitvoeringstekeningen, planning en bijbehorende werkplannen (waaronder BLVC-plan, V&G-plan, keuringsplan) opgesteld. Die hebben we gebruikt voor de realisatie van de aanleg van de nieuwe transportpersleiding. Onze werkzaamheden bestonden globaal uit:

• Leveren en aanbrengen van circa 3.200 meter GVK leiding (diameter 750 mm), waarvan circa 90 procent in sleuf/sleepbekisting door gebrek aan ruimte vanwege aanwezige archeologie, boomkruinen, bestaande kabels en leidingen, bebouwing en BLVC-aspecten.
• Leveren en aanbrengen van circa 2.200 meter PVC leiding (diameter 630/500 mm), waarvan circa 60 procent in sleuf/sleepbekisting door gebrek aan ruimte vanwege bestaande bebouwing en obstakels, bestaande rioolconstructies en werken op dieptes tot circa 5 meter beneden maaiveld.
• Verwijderen, dan wel vervangen of dicht schuimen van circa 5.500 meter oude AC leiding (diameter 800 en 900 mm).
• Leveren en aanbrengen van 2 gestuurde boringen (diameter DN 710 mm; 646 meter en 229 meter).
• Leveren en aanbrengen van 2 open front avegaarboringen (diameter 820 mm; 42 meter en 18 meter).
• Opnemen en herstellen van weg- en rioolconstructies.
• Verleggen van bestaande kabels en leidingen.
• Afpersen en nadien omschakelen van de nieuw aangebrachte leiding in 2 fasen.
• Cultuurtechnische werkzaamheden, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, landbouwpercelen, groenstroken, schouwpaden en particuliere gronden/tuinen enz.

In totaal hebben we ruim 5,5 kilometer persleiding vervangen. Voor de nieuwe leiding hebben we een optimaler tracé gekozen, wat betekent dat de oude leiding buiten gebruik is genomen en overbodig is geworden. We stelden onszelf als bouwteam de vraag: “Is het mogelijk deze vervallen leiding sleufloos te verwijderen?”. Zeker waar de persleiding onder wegen, een bomenrij of een strook kabels en leidingen ligt, zou het handig zijn deze zonder graafwerk te kunnen verwijderen. Scheelt overlast door wegafsluitingen en is ook beter voor het milieu dan deze cementgebonden buizen dicht te schuimen en in de grond te laten liggen.

Samen met het waterschap en Van Leeuwen Sleufloze Technieken zijn we een pilot gestart om te onderzoeken of ook grotere leidingen (diameter van 800 mm) op deze manier te verwijderen zijn. We hebben een testlocatie ingericht en de proef met de avegaarmachine kon van start. Simpel gezegd: normaal duwt een avegaarmachine een nieuwe buis door de grond, deze keer lieten we de buis eruit trekken. Tegelijkertijd is tijdens het trekken de ruimte van de buis opgevuld met een milieuvriendelijke ‘drillgrout’. Het resultaat: het is mogelijk om met een trekkracht van circa 65 ton buizen met grote diameter te verwijderen. We hebben ervaren dat de maximaal te verwijderen lengte circa 15 meter is. Dat biedt een oplossing voor het verwijderen van leidingen op moeilijk bereikbare plekken, zoals onder een weg, onder monumentale bomen of onder een beek.

Uiteraard zit er veel techniek achter dit eenvoudig geformuleerde resultaat. Tijdens de pilot was het kennis (a)vergaren. We hebben zaken als grondsoort, grondwaterstanden, trekkracht, verdichtingsgraad en zettingen gemonitord. En blijven de komende tijd de locatie controleren op eventuele verzakkingen.

Benieuwd naar het verloop van het hele project? Bekijk het in de onderstaande video.