Noaberschap en het burgerontwerpteam van Lichtenvoorde

In 2021 was het tijd voor de herinrichting van de Bentinckstraat e.o. in Lichtenvoorde. Hier pakten we de totale openbare ruimte aan inclusief het aanliggende Remisepark. Klimaatadaptatie en naoberschap stonden centraal bij dit project. Wij kregen dit project op 100% kwaliteit gegund. Projectleider Wout Tuinte vertelt.

Lichtenvoorde was wat dat betreft een thuiswedstrijd voor ons. Je spreekt dezelfde taal. Er ging geen dag voorbij dat onze jongens niet op de koffie werden uitgenodigd of werden gevraagd om mee te lunchen bij de bewoners. Dit is natuurlijk geen officiële enquête maar laat wel zien hoe goed het zat met de omgevingstevredenheid. Ook is het een typisch voorbeeld van naoberschap.

Wout Tuinte

Wat waren de grootste uitdagingen in dit project?

De herinrichting van de Bentinckstraat en omstreken was een uitdaging omdat het om smalle, krappe straten ging met hoogteverschil. Je moet dus maximale impact maken in een beperkte ruimte.

Een andere uitdaging kwam vanuit de bewoners. Op de Middachtenstraat staat een bomenrij, de bomen zijn allemaal volwassen. De bewoners hadden onderling een petitie gehouden om deze bomenrij te verwijderen bij de herinrichting. Deze bomen spelen echter een belangrijke rol bij het voorkomen van hittestress en fungeren als een soort airco in de straat. Daarom hebben we dit gesprek opnieuw geopend op een bewonersavond. Hiervoor hebben we NL Greenlabel betrokken om meetbaar en inzichtelijk te maken wat de bijdrage van de bomen is voor de wijk. De bewonersavond was een succes en met behulp van NL Greenlabel hebben we de bewoners bewust gemaakt van de waarde van groen. De bomenrij mocht blijven!

Daarnaast zorgde de Coronapandemie ook voor een uitdaging. Alle bewonersavonden moesten namelijk digitaal. Dit maakte het moeilijker om echt de verbinding te vinden met de bewoners in het voortraject. Echter, waren de bewoners enthousiast over de herinrichting van hun straten en wilden ze graag hun stem laten horen. Ze namen in grote getale deel aan de digitale bewonersavonden.

Wat waren de focuspunten in dit project?

Waterberging

Het klimaat verandert, regenbuien worden heviger en de zomers warmer, Daarom namen we maatregelen om hittestress en wateroverlast te voorkomen. Eén van de oplossingen was een waterbergende fundatie op basis van een eigen ontwerp. De fundatie hebben we gemaakt met menggranulaat van sloopmateriaal van de sloop van een verzorgingstehuis uit de buurt. Dit hebben we eerst toegepast in een proefvak waar veel verkeer reed, om de bestendigheid van de fundatie te toetsen. De test bleek succesvol, waarna we de fundatie ook hebben toegepast in verkeersluwe straten in de wijk. Zo brengen we op circulaire wijze klimaatadaptatie in de praktijk.

Biodiversiteit

We wilden de biodiversiteit vergroten omdat dit meerdere positieve effecten heeft op de omgeving. De lucht wordt schoner, het water frisser en het ecosysteem waarin we leven, wordt beter bestand tegen klimaatverandering. Door opnieuw met de bewoners in gesprek te gaan, hebben we de bomenrij in de Middachtenstraat behouden. Ook hebben we in het Remisepark inheemse planten aangebracht om de biodiversiteit te bevorderen. Hierbij hebben we goed gelet op diversiteit in beplanting, denk aan hoge en lage planten, maar ook aan planten die geschikt zijn voor een vochtige of een droge bodem. Deze diversiteit in groen brengt ook diversiteit in fauna met zich mee.

Participatie

Tijdens de ontwerpfase namen we de bewoners mee in de mogelijkheden van het inrichten van straten en hebben we hen gevraagd om hun wensen en visie met ons te delen. Voor elke straat organiseerden we aparte sessies, zodat mensen gericht over de eigen leefomgeving konden meepraten. Een voorbeeld van deze participatie is dat we hebben laten zien dat een eenzijdig trottoir in de straat ook een optie is. Aan de andere kant van de straat is dan ruimte voor groen en waterafvoer. De bewoners hebben zelf de afweging gemaakt om hiervoor te kiezen.

Aanpak Remisepark

De aanpak van het Remisepark is het mooiste voorbeeld van participatie en naoberschap. Dit park is ontwikkeld met en door de bewoners in samenwerking met ons en de Groene Ruyt. De wensen van de bewoners zijn erin verwerkt en zij hebben fysiek meegeholpen met de aanleg van het park.
De pluktuin is hier een mooi voorbeeld van. De aanleg van de pluktuin was een wens van de bewoners en paste perfect in de visie van de gemeente voor het park. Echter, de bewoners moeten eigenaarschap nemen over de tuin en deze zelf onderhouden. Het gevoel van eigenaarschap wordt bevorderd door het betrekken van de bewoners bij de aanleg hiervan. De aanleg van de pluktuin begon, hoe kan het ook anders, op Nationale Burendag.

Bekijk ook de video hieronder.